آنالیز تبدیل موجک تغییرات محتوی الکترونی یونسفر قبل از زمین لرزه‌های بزرگ

زمین‌لرزه یکی از تلخ‌ترین و مخرب‌ترین حوادثی است که زندگی بشر را به خطر انداخته است. بدین جهت این حادثه طبیعی، ذهن محققین و دانشمندان را به خود مشغول ساخته است تا بتوانند نشانه‌هایی قبل از وقوع زمین لرزه پیدا و سعی در پیش بینی آن نمایند. بر اساس پژوهش‌های انجام گرفته یکی از پیش نشانگرهای زمین لرزه، تغییرات غیرعادی محتوی الکترونی قبل از وقوع زمین لرزه‌های بزرگ (بزرگتر از 6 ریشتر) است. در این پژوهش، تغییرات TEC در زمین لرزه‌های 21 مرداد 1391 با بزرگای 6.5 و 6.3 اهر-ورزقان و زمین لرزه‌ی 27 فروردین 1392 سراوان با بزرگای 7.5، در دوره‌های 36 روزه‌ و 32 روزه تعیین و بررسی شده است. بدین منظور یونسفر به صورت مدل تک لایه با استفاده از داده‌‌های GPS ایستگاه‌های ژئودینامیک شمال‌غرب و جنوب‌شرق کشور به صورت محلی مدلسازی شد. در این پژوهش برای آشکار سازی رابطه‌ی بین آنومالی تغییرات محتوی الکترونی و زمین لرزه-های بزرگ آنالیز تبدیل موجک پیشنهاد شده است. همچنین از موجک متقاطع در بازه‌ی مشاهداتی یکسان برای آشکار سازی ارتباط بین آنومالی تغییرات محتوی الکترونی و فعالیت‌های خورشیدی استفاده شد. نتایج حاصل نشان می‌دهد آنالیز تبدیل موجک تغییرات غیر عادی محتوی الکترونی را در محدوده‌ی روزهای زمین لرزه به خوبی مشخص کرده و ابزار ریاضی مناسبی برای آشکار سازی ارتباط یاد شده است. همچنین فعالیت‌های بالای خورشیدی، طوفان‌های مغناطیسی و موجود نبودن مدار نهایی ماهواره در همان لحظه، از جمله محدودیت‌هایی هستند که در این روش باید در نظر گرفته شوند. برای مطالعه‌ی بیشتر با نصب ایستگاه‌های GPS در محدوده گسل‌های فعال و استفاده از داده‌های یونوسند و داده‌‌های ماهواره‌ی DEMETER می‌توان سری زمانی این تغییرات را با دقت بهتری ثبت و وابستگی آن‌ها را مشاهده و بررسی کرد.